ভূপেন হাজৰিকাৰ জীৱন এখন মহাকাব্য

ভূপেন হাজৰিকা (১৯২৬–২০১১), যাক অসমীয়া জাতিয়ে সুধাকণ্ঠ বুলি সন্মান কৰে, এজন বহুমুখী প্ৰতিভাৰ অধিকাৰী, গায়ক, সংগীতকাৰ, গীতিকাৰ, চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতা, কবি, সাংবাদিক, শিক্ষাবিদ, ৰাজনীতিবিদ আৰু সমাজ সংস্কাৰক তেওঁ। তেওঁৰ গভীৰ কণ্ঠই ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ গৰ্ভৰ পৰা উঠি অহা যেন লাগে, তেওঁৰ গীতসমূহত অসমৰ প্ৰকৃতি, মানুহৰ দুখ-সুখ, সাম্যবাদী চিন্তা আৰু মানৱতাবাদৰ প্ৰতিফলন ঘটিছে। তেওঁৰ জীৱন এখন দীঘলীয়া যাত্ৰা আছিল – শৈশৱৰ পৰা মৃত্যুৰ পিছতো যি অনুপ্ৰেৰণা যোগাই আহিছে।

(১৯২৬–১৯৩৫)

ভূপেন হাজৰিকাৰ জন্ম হৈছিল ১৯২৬ চনৰ ৮ ছেপ্তেম্বৰত অসমৰ শদিয়াৰ এখন সৰু গাঁৱত, যিখন ঠাই ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ তীৰত অৱস্থিত। তেওঁৰ পিতৃ নীলকান্ত হাজৰিকা আছিল এজন উকীল আৰু সমাজসচেতন ব্যক্তি, যিয়ে অসমীয়া ভাষা আৰু সংস্কৃতিৰ প্ৰচাৰত আগ্ৰহী আছিল। মাতৃ শান্তিপ্ৰিয়া হাজৰিকা আছিল ঘৰুৱা গৃহিণী, কিন্তু পৰিয়ালটোত সংগীতৰ পৰিৱেশ আছিল। ভূপেন আছিল দশ ভাই-ভনীৰ ভিতৰত জ্যেষ্ঠ পুত্ৰ। শৈশৱতে তেওঁৰ প্ৰতিভা প্ৰকাশ পায়। মাত্ৰ ১৩ মাহ বয়সতে তেওঁ গান গাব পৰা হৈছিল, আৰু পাঁচ বছৰ বয়সত (১৯৩১ চনত) গুৱাহাটীৰ কটন কলেজিয়েট স্কুলত এটা অনুষ্ঠানত গীত পৰিবেশন কৰি সাহিত্যৰথী লক্ষ্মীনাথ বেজবৰুৱাৰ আশীৰ্বাদ লাভ কৰে। এই ঘটনাই তেওঁৰ জীৱনৰ পথ নিৰ্ধাৰণ কৰে। ১০ বছৰ বয়সত তেওঁ প্ৰথম গীত ৰচনা কৰে: “কুসুম কুসুম বৰষে বৰষে” আৰু “বিষ্ণুপ্ৰিয়া গোসাঁইনী”। শদিয়াৰ প্ৰকৃতি, লুইতৰ ঢৌ আৰু লোকসংগীতৰ প্ৰভাৱ তেওঁৰ সংগীতত চিৰকালীন হৈ ৰৈ গৈছে।

যুৱককাল আৰু শিক্ষা (১৯৩৬–১৯৫০)

শদিয়াৰ পৰা তেজপুৰলৈ পৰিয়াল স্থানান্তৰ হয়। তেজপুৰ গভৰ্ণমেণ্ট হাইস্কুলত পঢ়ে। এই সময়ত তেওঁ অসমীয়া সাংস্কৃতিক জগতৰ সৈতে জড়িত হয় – বিষ্ণুপ্ৰসাদ ৰাভা, জ্যোতিপ্ৰসাদ আগৰৱালাৰ দৰে মহান ব্যক্তিৰ সান্নিধ্য লাভ কৰে।

১৯৩৯ চনত মাত্ৰ ১২ বছৰ বয়সত জ্যোতিপ্ৰসাদ আগৰৱালাৰ “ইন্দ্ৰমালতী” চলচ্চিত্ৰত শিশু শিল্পী হিচাপে অভিনয় কৰে আৰু দুটা গীত গায়: “বিষ্ণুপ্ৰিয়া গোসাঁইনী” আৰু “আই কি কি কৰিলো”। এইখন আছিল অসমীয়া চলচ্চিত্ৰৰ প্ৰথমখন ছবি। ১৯৪২ চনত গুৱাহাটীৰ কটন কলেজৰ পৰা আই.এ. পাছ কৰে। ১৯৪৪ চনত বনাৰস হিন্দু বিশ্ববিদ্যালয়ত বি.এ. আৰু ১৯৪৬ চনত এম.এ. (ৰাষ্ট্ৰবিজ্ঞান)। এই সময়ত তেওঁ কমিউনিষ্ট আদৰ্শৰ প্ৰতি আকৰ্ষিত হয় আৰু IPTA (Indian People’s Theatre Association)ৰ সৈতে জড়িত হয়।
১৯৪৯ চনত কলম্বিয়া বিশ্ববিদ্যালয়ত পি.এইচ.ডি.ৰ বাবে প্ৰৱেশ। ১৯৫২ চনত ডক্টৰেট লাভ কৰে। বিষয়: “Proposals for Preparing India’s Basic Education to Use Audio-Visual Techniques in Adult Education”। আমেৰিকাত থকা সময়ত তেওঁ পল ৰবছনৰ সৈতে সাক্ষাৎ কৰে আৰু তেওঁৰ গান “Old Man River”ৰ পৰা অনুপ্ৰাণিত হৈ “ওল্ড মেন ৰিভাৰ”ৰ অসমীয়া সংস্কৰণ “মহাবাহু ব্ৰহ্মপুত্ৰ” ৰচনা কৰে।

কাৰ্যজীৱনৰ উত্থান (১৯৫১–১৯৭০)

১৯৫১ চনত “পিয়লি ফুকন” চলচ্চিত্ৰত সংগীত পৰিচালনা কৰে। “এৰা বাটৰ সুৰ” (১৯৫৬) তেওঁৰ প্ৰথম নিৰ্মিত ছবি।  “শকুন্তলা” (১৯৬১), “প্ৰতিধ্বনি” (১৯৬৪), “লতি ঘটি” (১৯৬৬)। হিন্দীত “ৰুদালী” (১৯৯৩)ৰ সংগীত অস্কাৰৰ মনোনয়ন লাভ কৰে। অসমৰ ভাওনা, ওজাপালি, বিয়ানামৰ সুৰক আধুনিক ৰূপ দিয়ে। “মানুহে মানুহৰ বাবে” গীতটোৱে সাম্যবাদী দৰ্শন প্ৰকাশ কৰে। ১৯৬৭ চনত অসম বিধানসভাৰ সদস্য নিৰ্বাচিত হয় (CPIৰ পৰা)। ১৯৯২ চনত ৰাজ্যসভাৰ সাংসদ।

পৰিপক্কতা আৰু বিশ্ব স্বীকৃতি (১৯৭১–২০০০)

১৯৭১ চনত “জয় জয় নৱযুগৰ জয়গান” আদি গীত ৰচনা কৰি মুক্তিযোদ্ধাসকলক উৎসাহিত কৰে।
আন্তৰ্জাতিক যাত্ৰা: জাপান, কানাডা, আমেৰিকাত কনচাৰ্ট। ১৯৮৭ চনত দাদাচাহেব ফাল্কে বঁটা লাভ।

১৯৫০ চনত আমেৰিকাত প্ৰিয়ম্বদা পেটেলক বিয়া। পুত্ৰ তেজ হাজৰিকা (সংগীতজ্ঞ)। ১৯৭০ৰ পৰা চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাত্ৰী কল্পনা লাজমীৰ সৈতে সহবাস। যি তেওঁৰ শেষ জীৱনত যত্ন লৈছিল।

শেষ জীৱন আৰু মৃত্যু (২০০১–২০১১)

বৃক্কৰ ৰোগত ভুগিছিল ভূপেন হাজৰিকা। ২০১১ চনৰ ৫ নৱেম্বৰত মুম্বাইত মৃত্যু (৮৫ বছৰ)।
অন্তিম যাত্ৰা: শৰীৰ গুৱাহাটীলৈ অনা হয়। লাখ লাখ লোকে শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জ্ঞাপন কৰে। জালুকবাৰীত সমাধিস্থ কৰা হয়।

উত্তৰাধিকাৰ আৰু পুৰস্কাৰ: পদ্মশ্ৰী (১৯৭৭), পদ্মভূষণ (২০০১), দাদাচাহেব ফালকে (১৯৯২), ভাৰত ৰত্ন (২০১৯, মৃত্যুৰ পিছত), অসম ৰত্ন।
স্মৃতি: ভূপেন হাজৰিকা সাংস্কৃতিক কেন্দ্ৰ, সেতুৰ নামকৰণ, সংগ্ৰহালয়।

ভূপেন হাজৰিকাৰ জীৱন এখন মহাকাব্য – য’ত শিল্পই সমাজক সলাই, সংগীতে সীমা অতিক্ৰম কৰিছে। তেওঁৰ গীত “মোৰ গাওঁ মোৰ দেশ” আজিও অসমীয়াৰ প্ৰাণৰ সুৰ। ২০২৫ চনৰ ৫ নৱেম্বৰত, তেওঁৰ ১৪তম মৃত্যুবাৰ্ষিকীত, তেওঁক স্মৰণ কৰি আমি গৌৰৱান্বিত হওঁ।