উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ অন্যতম জনপ্ৰিয় আৰু ৰঙীন সাংস্কৃতিক উৎসৱ

নাগালেণ্ডৰ হৰ্ণবিল উৎসৱ (Hornbill Festival) ভাৰতৰ উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চলৰ অন্যতম জনপ্ৰিয় আৰু ৰঙীন সাংস্কৃতিক উৎসৱ। ইয়াক “উৎসৱসমূহৰ উৎসৱ” (Festival of Festivals) বুলিও কোৱা হয়। এই উৎসৱ নাগালেণ্ডৰ সকলো জনজাতিৰ ঐতিহ্য, সংস্কৃতি আৰু জীৱনশৈলীক একেলগে উদযাপন কৰাৰ এক অনন্য মঞ্চ।
সময়: প্ৰতি বছৰে ১ ডিচেম্বৰৰ পৰা ১০ ডিচেম্বৰলৈ (১০ দিনীয়া)।
স্থান: নাগালেণ্ডৰ ৰাজধানী কহিমাৰ ওচৰৰ নাগা হেৰিটেজ ভিলেজ, কিছামা (Kisama Heritage Village)।
আৰম্ভ: ২০০০ চনত নাগালেণ্ড চৰকাৰে আৰম্ভ কৰিছিল। এতিয়া ই ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু আন্তৰ্জাতিক পৰ্যটকৰ বাবে এক বৃহৎ আকৰ্ষণ।
হৰ্ণবিল চৰাই (Great Indian Hornbill) নাগা সংস্কৃতিত পবিত্ৰ আৰু সন্মানীয়। ই সাহস, সৌন্দৰ্য আৰু প্ৰকৃতিৰ সৈতে জৰিত। নাগাসকলে এই চৰাইৰ পাখি মূৰৰ সাজত ব্যৱহাৰ কৰে।মুখ্য আকৰ্ষণসমূহ-
পৰম্পৰাগত নৃত্য-গীত:
১৬টা প্ৰধান নাগা জনজাতি (যেনে— আও, অংগামী, চাং, কোন্যাক, লোথা, ছেমা আদি)ৰ নিজস্ব নৃত্য।
যুদ্ধ নৃত্য, শস্য সংগ্ৰহৰ নৃত্য, প্ৰেমৰ গীত আদি।
পৰম্পৰাগত সাজ-পোচাক:
ৰঙীন শ্বল, মূৰৰ সাজ, অলংকাৰ, অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰৰ প্ৰদৰ্শন।
পুৰুষৰ যুদ্ধ সাজ আৰু মহিলাৰ হাতেৰে বোৱা কাপোৰ।
হস্তশিল্প আৰু খাদ্য মেলা:
বাঁহৰ শিল্প, কাঠৰ কাৰুকাৰ্য্য, মাটিৰ পাত্ৰ, গহনা।
নাগা খাদ্য: ধোঁৱা মাংস, বাঁহৰ টুকুৰাত ৰন্ধা মাংস, অকণি (Axone), চাউলৰ বিয়াৰ, ভাপত দিয়া শাক-পাচলি।
খেল-ধেমালি আৰু ক্ৰীড়া:
পৰম্পৰাগত কুস্তি, বৰশী নিক্ষেপ, লগ পুলিং।
হৰ্ণবিল ৰক কনটেষ্ট (স্থানীয় বেণ্ডৰ সংগীত প্ৰতিযোগিতা)।
সাংস্কৃতিক অনুষ্ঠান:
মৰং (Morung) প্ৰদৰ্শনী – য’ত যুৱক-যুৱতীসকলে জীৱনৰ শিক্ষা লাভ কৰিছিল।
যুদ্ধ নৃত্য, অগ্নিকুণ্ডৰ চাৰিওফালে গীত-নৃত্য।
উদ্দেশ্য
নাগা জনজাতিসমূহৰ মাজত ঐক্য গঢ়ি তোলা।
পৰম্পৰা সংৰক্ষণ আৰু নতুন প্ৰজন্মৰ মাজত প্ৰচাৰ।
পৰ্যটনৰ জৰিয়তে অৰ্থনৈতিক উন্নয়ন।
বিশ্বৰ আগত নাগালেণ্ডৰ সমৃদ্ধ সংস্কৃতি পৰিচয় কৰোৱা।
পৰ্যটকৰ বাবে পৰামৰ্শ
যোৱাৰ সময়: নৱেম্বৰৰ শেষৰ ফালে টিকট বুক কৰক।
থকাৰ ব্যৱস্থা: কহিমাত হোটেল বা হোমষ্টে।
ফটোগ্ৰাফী: অনুমতি লৈ ছবি তুলিব।
সাজ: গৰম কাপোৰ লৈ যাওক (শীতকালত ঠাণ্ডা)।
হৰ্ণবিল উৎসৱ কেৱল এক উৎসৱ নহয়, নাগা জীৱনৰ এক জীৱন্ত চিত্ৰ। ইয়াত অংশগ্ৰহণ কৰিলে আপুনি নাগালেণ্ডৰ আত্মাৰ সৈতে সংযোগ স্থাপন কৰিব পাৰিব।

নাগালেণ্ডৰ হৰ্ণবিল উৎসৱে জনজাতীয় সংস্কৃতি, ঐতিহ্য, আৰু শিল্পকলা প্ৰদৰ্শনৰ ওপৰত প্ৰবল গুৰুত্ব দিয়াৰ বাবে বিশ্বৰ বিভিন্ন প্ৰান্তৰ পৰা দৰ্শনাৰ্থীক আকৰ্ষণ কৰি থাকিব। উৎসৱটোৰ ওপৰত হুলস্থুল বৃদ্ধি পোৱাৰ লগে লগে যোৱা বছৰৰ ২ লাখ ৬০ হাজাৰ দৰ্শকক অতিক্ৰম কৰাৰ সম্ভাৱনা আছে। এই মহোৎসৱে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় আৰু আঞ্চলিক পৰ্যটকৰ দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰিছে। মহোৎসৱৰ দৰ্শকক লক্ষ্য কৰি ৰাজ্যখনে সস্তা প্ৰকৃতি সংৰক্ষণ হোমষ্টে আৰু ইক’ টুৰিজিমৰ পদক্ষেপৰ ডিজাইন কৰিছে। এই একাধিক আৰু একেলগে চলি থকা প্ৰকল্পসমূহে পৰ্যটনৰ প্ৰবাহ আৰু অঞ্চলটোৰ বহনক্ষম উন্নয়ন বৃদ্ধি কৰিব, আৰু ৰাজ্যখনৰ পৰ্যটনই সৰ্বাধিক দৰ্শনাৰ্থীক আকৰ্ষণ কৰিব।

নাগালেণ্ডত প্ৰতি বছৰে অনুষ্ঠিত হোৱা হৰ্ণবিল ফেষ্টিভেলত ৰাজ্যখনৰ সাংস্কৃতিক সজীৱতা প্ৰদৰ্শন কৰা হয়। ‘উৎসৱৰ উৎসৱ’ নামেৰে পৰিচিত এই উদযাপন উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ অন্যতম উল্লেখযোগ্য সাংস্কৃতিক অনুষ্ঠানত পৰিণত হৈছে, প্ৰতি বছৰে হাজাৰ হাজাৰ দৰ্শনাৰ্থীক আকৰ্ষণ কৰে। চিত্ৰময় কিছামা হেৰিটেজ ভিলেজত অনুষ্ঠিত হোৱা এই উৎসৱে যোৱা বছৰৰ উল্লেখযোগ্য উপস্থিতিৰ পৰিসংখ্যা অতিক্ৰম কৰাৰ সম্ভাৱনা আছে কাৰণ ৰাজ্যখনে ২৬ সংখ্যক সংস্কৰণৰ বাবে প্ৰস্তুতি চলাইছে।
দহ দিনীয়া এই উৎসৱত নাগালেণ্ডৰ বৈচিত্ৰময় জনজাতীয় সংস্কৃতিৰ অভিজ্ঞতা লাভ কৰাৰ এক নিখুঁত সুযোগ। পৰম্পৰাগত নৃত্য, সংগীত, শিল্প, শিল্পকলা, আৰু খাদ্যৰ বৈশিষ্ট্যযুক্ত হৰ্ণবিল উৎসৱ ঘৰুৱা আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যটকৰ বাবে এক ডাঙৰ আকৰ্ষণলৈ পৰিণত হৈছে। ২০২৫ চনৰ সংস্কৰণ চলি থকাৰ সময়তে যোৱা বছৰৰ উৎসৱত অংশগ্ৰহণ কৰা ২.৬ লাখ দৰ্শনাৰ্থীক অতিক্ৰম কৰাৰ বাবে ৰাজ্যখনে আশাবাদী। এই সংখ্যাই অনুষ্ঠানটোৰ ক্ৰমবৰ্ধমান জনপ্ৰিয়তাক প্ৰতিফলিত কৰে, উপস্থিতসকলে নাগালেণ্ডৰ চহকী জনজাতীয় পৰম্পৰাসমূহ অন্বেষণ কৰিবলৈ আগ্ৰহী।হৰ্ণবিল উৎসৱৰ অন্যতম মূল দিশ হ’ল নাগালেণ্ডৰ ১৮টা সুকীয়া জনগোষ্ঠীক একত্ৰিত কৰাৰ ক্ষমতা। প্ৰতিটো জনগোষ্ঠীয়ে উৎসৱৰ সময়ত নিজৰ অনন্য সংস্কৃতি, আচাৰ-ব্যৱহাৰ আৰু ৰীতি-নীতি প্ৰদৰ্শন কৰে, যাৰ ফলত দৰ্শনাৰ্থীসকলে এক নিমজ্জিত অভিজ্ঞতা লাভ কৰে। পৰম্পৰাৰ এই সজীৱ প্ৰদৰ্শনেই হৈছে মূল আকৰ্ষণ, যিয়ে ৰাজ্যখনৰ গভীৰ শিপাই থকা ঐতিহ্যৰ মাজত ডুব যাব বিচৰা ভ্ৰমণকাৰীসকলক আকৰ্ষণ কৰে। উৎসৱৰ লাইনআপত সংগীত আৰু নৃত্য পৰিবেশন, পৰম্পৰাগত ক্ৰীড়া, হস্তশিল্প প্ৰদৰ্শনী, আৰু ভোজ-ভাত আদিয়ে দৰ্শনাৰ্থীসকলক ৰাজ্যখনৰ জনজাতীয় জীৱন প্ৰত্যক্ষভাৱে অন্বেষণ কৰাৰ এক বিৰল সুযোগ প্ৰদান কৰে।

আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ভ্ৰমণকাৰীৰ বাবে হৰ্ণবিল উৎসৱে নাগালেণ্ডৰ দৃশ্যপটৰ সৌন্দৰ্য্য অন্বেষণ কৰাৰ সুযোগ প্ৰদান কৰে। কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে এই উৎসৱৰ সময়ত সংৰক্ষিত এলেকা অনুমতি (পিএপি)ৰ নিষেধাজ্ঞা শিথিল কৰি অধিক বিদেশী দৰ্শনাৰ্থীক উপস্থিত থাকিবলৈ উৎসাহিত কৰিছে। এই পদক্ষেপে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যটকৰ আৰু অধিক আগমন ঘটাব, যাৰ ফলত অঞ্চলটোৰ বিশ্বব্যাপী প্ৰফাইল বৃদ্ধি পাব।মহোৎসৱৰ সাংস্কৃতিক প্ৰসাদৰ উপৰিও ৰাজ্যৰ পৰ্যটন বিভাগে ক্ৰমাৎ বৃদ্ধি পোৱা দৰ্শনাৰ্থীক গ্ৰহণ কৰিবলৈ কঠোৰ পৰিশ্ৰম কৰি আছে। মূলসুঁতিৰ হোটেলৰ অভাৱৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি ৰাজ্যখনে হোমষ্টেৰ ওপৰত বহু পৰিমাণে নিৰ্ভৰ কৰিছে, যাৰ ফলত দৰ্শকে প্ৰামাণিক স্থানীয় আতিথ্যৰ অভিজ্ঞতা লাভ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছে। চৰকাৰী পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰি ৰাজ্যখনে সক্ৰিয়ভাৱে হোমষ্টে আঁচনিৰ প্ৰচাৰ চলাইছে, স্থানীয় লোকসকলক ভ্ৰমণকাৰীৰ বাবে নিজৰ ঘৰ মুকলি কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰিছে। পৰ্যটন মন্ত্ৰালয়ে এই কাৰ্যসূচীত অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ ১০০খন গাঁও চিনাক্ত কৰাৰ পৰিকল্পনাৰ ৰূপৰেখা দাঙি ধৰিছে, যাতে দৰ্শনাৰ্থীসকলে স্থানীয় অৰ্থনীতিক সহায় কৰাৰ লগতে অধিক ব্যক্তিগতকৃত অভিজ্ঞতা লাভ কৰে। নাগালেণ্ডৰ পৰ্যটন আন্তঃগাঁথনি বৃদ্ধিৰ লক্ষ্যৰে আইকনিক গন্তব্যস্থান উন্নয়ন আঁচনিৰ অধীনত ড্জুক’ উপত্যকাৰ পৰিৱেশ পৰ্যটন প্ৰকল্পটোও কেন্দ্ৰীয় সাহায্যৰ বাবে দাখিল কৰা হৈছে। এই প্ৰকল্পটোৱে যদি অনুমোদন লাভ কৰে তেন্তে ইয়াৰ উশাহ লোৱাৰ দৰে প্ৰাকৃতিক দৃশ্য আৰু চহকী জৈৱ বৈচিত্ৰ্যৰ বাবে পৰিচিত ড্জুকৌ উপত্যকাৰ প্ৰাকৃতিক সৌন্দৰ্য্যৰ প্ৰতি দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰিব। এই পদক্ষেপে ৰাজ্যখনৰ পৰিৱেশ আৰু সাংস্কৃতিক ঐতিহ্য সংৰক্ষণৰ লগতে বহনক্ষম পৰ্যটনক প্ৰসাৰিত কৰাৰ প্ৰচেষ্টাক শক্তিশালী কৰিব বুলি আশা কৰা হৈছে।

হৰ্ণবিল উৎসৱৰ বিকাশ অব্যাহত থকাৰ লগে লগে আৰু নিত্য বৃদ্ধি পোৱা সংখ্যক দৰ্শকক আকৰ্ষণ কৰাৰ লগে লগে ই নাগালেণ্ডৰ নিজৰ অনন্য সংস্কৃতি সংৰক্ষণ আৰু প্ৰচাৰৰ প্ৰতিশ্ৰুতিৰ প্ৰমাণ হৈয়েই আছে। ইক’-টুৰিজিম আৰু হোমষ্টে ডেভেলপমেণ্টৰ বাবে চৰকাৰৰ সমৰ্থনত ৰাজ্যখনে নিজকে প্ৰাকৃতিক সৌন্দৰ্য্য, চহকী পৰম্পৰা, আৰু অবিস্মৰণীয় অভিজ্ঞতাৰ মিশ্ৰণ বিচৰাসকলৰ বাবে ভ্ৰমণ কৰিবলগীয়া গন্তব্যস্থান হিচাপে স্থান দিছে।নাগালেণ্ডৰ হৰ্ণবিল উৎসৱে ২০২৫ চনত অভিলেখ সৃষ্টিকাৰী দৰ্শকক আকৰ্ষণ কৰি আহিছে, ইয়াৰ সজীৱ সাংস্কৃতিক প্ৰদৰ্শন, নতুন ইক’-পৰ্যটন পদক্ষেপ, আৰু ভ্ৰমণকাৰীসকলক এক প্ৰামাণিক, নিমজ্জিত অৱস্থান প্ৰদান কৰা অনন্য হোমষ্টে অভিজ্ঞতাৰ দ্বাৰা পৰিচালিত।উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ মনোভাৱত নিজকে বিলীন কৰিব বিচৰাসকলৰ বাবে হৰ্ণবিল উৎসৱে নাগালেণ্ডৰ সজীৱ সংস্কৃতি আৰু ঐতিহ্যক অন্বেষণ কৰাৰ এক অতুলনীয় সুযোগ প্ৰদান কৰে। এই উৎসৱত ঐক্য, বৈচিত্ৰ্য, আৰু এই উল্লেখযোগ্য অৱস্থাটোক সংজ্ঞায়িত কৰা কালজয়ী পৰম্পৰাৰ উদযাপন। দৰ্শনাৰ্থীৰ সংখ্যা বৃদ্ধি পোৱাৰ লগে লগে ভাৰতৰ পৰ্যটনৰ পৰিৱেশত হৰ্ণবিল উৎসৱে আৰু অধিক উল্লেখযোগ্য ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিবলৈ সাজু হৈছে, যাৰ ফলত ভ্ৰমণকাৰীসকলে নাগালেণ্ডৰ হৃদয় আৰু আত্মাৰ সৈতে সংযোগ স্থাপনৰ সুযোগ লাভ কৰিব।